Jak stworzyć i przywrócić obraz systemu Windows 8
Obraz systemu operacyjnego to bardzo przydatna rzecz. Potrafi szybko postawić nasz komputer na nogi, gdy system się posypie, wraz ze wszystkimi zainstalowanymi aplikacjami. Pozwala również dramatycznie skrócić czas reinstalacji systemu. Co ciekawe, nie trzeba mieć do tego celu specjalnego oprogramowania, wystarczy funkcja wbudowana w system Windows.
Co to jest obraz systemu?
Obraz systemu to kopia dysku ( a dokładniej partycji) na której znajduje się system operacyjny. Nie jest to jednak zwykła kopia, typu zaznacz wszystko, a potem kopiuj i wklej. Skopiowany system metodą tradycyjną nie będzie działał. Obraz systemu to kopia nisko poziomowa, uwzględnia również układ partycji i MBR – główny rekord startowy, do którego nie ma dostępu z poziomu eksploratora Windows.
Mówiąc krótko, obraz systemu to jedyna metoda, aby zabezpieczyć, a potem odtworzyć nie pojedyncze pliki, ale cały działający system operacyjny, ze wszystkimi ustawieniami i programami.
A po co robić obraz systemu?
Główne scenariusze są dwa:
- Dla kopii bezpieczeństwa, tak jak zabezpiecza się różne pliki. Jeśli system zostanie uszkodzony przez wirusa bądź padnie bezpowrotnie z powodu uszkodzenia dysku, to zainstalowanie systemu i wszystkich programów może zająć wiele godzin i zastopować nas w pracy nawet na 2 – 3 dni. Przywrócenie obrazu systemu zajmie od kilku do kilkudziesięciu minut, jest więc znacznie szybsze. Nie ma też obaw, że utracimy np. zapamiętane hasła i inne preferencje.
- Jako znacznie szybszy sposób na format i przywrócenie komputera do stanu świeżości. Większość komputerów fabrycznie wyposażonych w system operacyjnych, posiada partycję recovery i funkcję przywrócenia komputera do stanu fabrycznego. Windows 8 ma nawet taką funkcję wbudowaną. Jednak po dłuższym czasie od wydania systemu operacyjnego nagromadzi się dużo aktualizacji, których pobranie i zainstalowanie zajmuje więcej czasu, niż instalacja samego systemu jako takiego. Dodatkowo kłopotliwe jest instalowanie każdorazowo aplikacji wymagających aktywacji – czasem liczba aktywacji jest ograniczona i później trzeba kontaktować się z pomocą techniczną, co również jest czasochłonne. Dlatego warto zrobić obraz systemu zaraz po zainstalowaniu i zaktualizowaniu systemu oraz po zainstalowaniu dużych programów takich jak Photoshop, ale przed instalacją przeglądarki, kodeków i innych małych, darmowych dodatków. Wówczas wyczyszczenie wszystkiego i postawienie systemu na nowo z takiego obrazu może zająć nie więcej niż 10 minut, podczas gdy format zająłby kilka godzin, plus szereg aktywacji.
Jak zrobić obraz systemu?
Istnieją do tego celu specjalne, komercyjne aplikacje, które oferują dodatkowe funkcje. Zwykle są jednak dość kosztowne i nie zawsze potrzebne. Całe szczęście system Windows posiada wbudowaną funkcje robienia obrazu systemu.
- W polu wyszukiwania wpisz „Historia plików” i uruchom ją.
- Odczekaj chwilę aż aplikacja przeanalizuje dyski. Wówczas w lewym dolnym rogu pojawi się pozycja „Kopia zapasowa obrazu systemu”. Kliknij ją.
- Pojawi się okno wyboru lokalizacji docelowej kopii zapasowej. Można wybierać pomiędzy dyskami, pamięciami zewnętrznymi, płytami DVD i lokalizacjami sieciowymi. Płyty odradzam, są zbyt zawodne, a na jedną kopię potrzeba będzie od kilku do kilkunastu płyt. Z oczywistych względów, kopii zapasowej nie można zapisać na tym samym dysku, który kopiujemy. Najlepszym wyjściem będzie drugi dysk wewnątrz komputera, dysk zewnętrzny na USB, pamięć flash o pojemności co najmniej 32 GB itp. Wybierz lokalizację i kliknij „Dalej”.
- Teraz możesz wybrać jakie partycje mają zostać skopiowane. Domyślnie zostaną zaznaczone dwie pozycje: „Zastrzeżone przez system”, czyli partycja ukryta, oraz „C: system” czyli główna partycja systemowa. Obie są wymagane do przywrócenia systemu. W szczególnych przypadkach możesz zabezpieczyć również inne partycje, jeśli masz dość miejsca na dysku docelowym, ale do działania systemu nie są one potrzebne.
- Zacznie się tworzenie obrazu systemu na wybranym dysku, co zajmie od kilkunastu do kilkudziesięciu minut.
- Masz już gotową kopię bezpieczeństwa, do której możesz wrócić w dowolnym momencie
Jak przywrócić obraz systemu?
Kopia systemu to dopiero połowa sukcesu – jest bezużyteczna jeśli nie da się jej przywrócić. Do tego celu wystarczy zwykła instalacyjna płyta systemu Windows. Tworzenie specjalnego nośnika awaryjnego nie jest konieczne.
- Trzeba zbootować komputer z płyty instalacyjnej Windows
- Potwierdź wybór języka i układu klawiatury. Domyślnie powinien być wybrany język polski, więc wystarczy kliknąć dalej.
- Zamiast Zainstaluj teraz, trzeba wybrać opcję Napraw komputer
- Wyświetlą się trzy opcje, wybierz środkową – Rozwiąż problemy
- Znowu wyświetlą się trzy opcje,, wybierz ostatnią opcję, czyli Opcje zaawansowane
- Pośród dostępnych opcji wybierz Odzyskiwanie obrazu systemu
- Wybierz docelowy system operacyjny – u mnie była dostępna tylko jedna opcja
- Teraz możesz wybrać z którego obrazu chcesz skorzystać. Jeśli masz tylko jeden obraz, możesz wybrać opcję domyślną. Jeśli masz więcej dysków, możesz dla pewności ręcznie wskazać lokalizację obrazu
Rozpocznie się proces przywracania, który w wypadku dysku na USB 3.0 i względnie czystego systemu potrwa tylko kilka minut. Po przywróceniu obrazu system będzie gotowy do uruchomienia.
Ograniczenia tej metody tworzenia i przywracania obrazu systemu
Sprawdzałem na własnym komputerze i tego rodzaju tworzenie i przywracanie obrazu systemu działa bardzo dobrze, pod warunkiem, że zdajemy sobie sprawę z jego ograniczeń:
- Na jednym dysku można mieć tylko jedną kopię obrazu systemu. Każda kolejna kopia obrazu systemu nadpisze starszą kopię. Siłą rzeczy, mając jeden dysk USB, możemy zabezpieczyć tylko jedną wersję systemu.
- Nie da się przywrócić pojedynczych plików zawartych w obrazie systemu. Albo przywracamy wszystko, usuwając jednocześnie obecnie funkcjonujący system i wszystko co się na dysku C: znajduje, albo nie mamy dostępu do żadnych elementów kopii bezpieczeństwa.
- Z powodu umieszczonego w punkcie pierwszym, nie da się sensownie zautomatyzować robienia obrazu systemu np. raz w tygodniu. Nie jest to więc rozwiązanie działające w tle i zabezpieczające użytkownika, nawet gdy o tym nie myśli. Wymaga świadomego działania ze strony użytkownika.
Oczywiście wszystkie te problemy można rozwiązać kupując specjalistyczne aplikacje do backupu, które mają znacznie bardziej rozbudowane opcje. Ja natomiast świadomie zrezygnowałem z programu Acronis True Image, na rzecz właśnie obrazu systemowego. Nic nie muszę instalować, a przywrócenie systemu do jego stanu tuż po instalacji zajmuje mi raptem kilka minut, zamiast kilku godzin, oszczędzając mi pobierania setek aktualizacji.
W Windows 7 działa to bardzo podobnie
Backup systemu w Windows 7 wygląda podobnie, jednak zamiast Historii plików, trzeba wyszukać „Wykonaj kopię zapasową komputera”, a następnie wybrać opcję „Utwórz obraz systemu„ znajdującą się w lewym górnym rogu. Dalszy proces jest bardzo podobny.
W razie pytań, będę na nie próbował odpowiadać w komentarzach.